المپیک ۲۰۲۰ ژاپن: طراحی پایدار برای آینده‌ای سبز
برای هر شرکت بستهبندی که همواره با جعبه، کارتن و مقوا سر و کار دارد، المپیک ۲۰۲۰ ژاپن بسیار مهم است. المپیک ۲۰۲۰ توکیو که سبزترین المپیک تاریخ تا به امروز بوده، طراحی پایدار و سبز را هدف اصلی خود قرار داده است. این برنامه‌ریزی به منظور حرکت به سوی «کربن صفر» یعنی به صفر رساندن انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های کربنی با تکیه بر بهینه‌سازی انرژی بوده است. تختخوابهای ساخته شده از مقوای بازیافتی و طراحی سکوهایی از جنس ضایعات پلاستیکی، تنها بخشی از خلاقیت ژاپنی‌ها در المپیک ۲۰۲۰ بوده است. با ما همراه باشید تا با ۸ طراحی خاص در المپیک ۲۰۲۰ ژاپن آشنا شویم.
۱. تخت‌خواب جنجال‌بر‌انگیز
وقتی به مقوا و کارتن فکر می‌کنیم، اولین تصویری که در ذهنمان شکل می‌گیرد یک جعبه برای بستهبندی است مثل جعبه پیتزا. اما طراحان خلاق ژاپنی این بار دست به ابتکار جالبی زده‌اند. تختخوابهای المپیک ۲۰۲۰ که به سبک بازیافتی ساخته شده‌اند از جنس کارتن و مقوا هستند و همین موضوع، شایعات و حواشی زیادی را رقم زده است.
ماجرا از این قـرار بوده که یک ژیمناستیک‌‌کار، ویدیویی از تخت‌خوابش منتشر کرد و در آن گفت که به منظور جلوگیری از ارتباط نزدیک افراد به دلـیل ترس از ویروس کرونا، به ورزشکاران تخت‌خـواب‌هایی داده شده که تحمل وزن بیش از یک نفر را ندارند تا افراد نتوانند کنارهم بخوابند! این در حالی است که برگزارکنندگان مسابقات المپیک در توکیو تاکید داشتند که تختخوابها محکم هستند و اخبار نشر شده، شایعه‌ای بیش نبوده است. تولیدکننده‌ی این محصول، مدعی است که تشک‌های به کار رفته در این تختخوابها که از الیاف پلی اتیلن ساخته شده‌اند، می‌توانند به دفعات نامحدود بازیافت شوند.
۲. سکوهایی منحصر به فرد
ایده‌ی استفاده از مواد بازیافتی در المپیک توکیو بسیار الهام‌بخش است. برندگان المپیک و پارالمپیک ۲۰۲۰ توکیو مدال‌های خود را روی سکوهایی دریافت می‌کنند که از ۲۴.۵ تن زباله‌ی پلاستیکی خانگی ساخته شده‌اند. هنرمند ژاپنی، آسائو توکولو، پلاستیک‌ها را قبل از بازیافت جمع‌آوری کرده و از آن‌ها برای چاپ سه‌بعدی سکوها استفاده نمود. معادل ۴۰۰.۰۰۰ بطری مواد شوینده جمع آوری شد تا ۹۸ سکوی مورد استفاده در بازی‌های المپیک ساخته شود.
۳. مدال‌های بازیافتی
جونیچی کاوانشی، طراح ژاپـنی، در ساخت مدال‌های المپیک و پارالمپیک توکیو ۲۰۲۰ از فلزات گران‌بهای موجود در تلفن‌های همراه قدیمی و دیگر زباله‌های الکترونیکی اهدا شده توسط مردم استفاده کرد. این مشارکت مردمی فوقالعاده است. اگر از تخیل و شاعرانگی‌مان بهره ببریم، ممکن است صدای نجوای کسانی که قبلن با این تلفن‌های همراه شماره می‌گرفته‌اند از مدال‌ها شنیده شود؟ طرح این مدال از رقابتی انتخاب شد که بیش از ۴۰۰ طراح حرفه‌ای و دانشجویان طراحی در آن شرکت کرده بودند.
۴. مشعل‌هایی بی‌نظیر
توکوجین یوشیوکا مشعل‌های المپیک را از زباله‌های ساختمانی بازیافت شده ساخته است. در پی زلزله و سونامی بزرگ شرق ژاپن در سال ۲۰۱۱، محل سکونت موقتی ساخته شده بود که یوشیوکا از ضایعات آن در ساخت مشعل المپیک استفاده کرده است.
یوشیوکا در طراحی این مشعل‌های زیبای ۷۱ سانتی‌متری که به رنگ صورتی-طلایی (رز گلد) هستند از گل ملی ژاپن یعنی «ساکورا» (شکوفه‌ی گیلاس) الهام گرفته است. سوخت مشعل به جای گازهای فسیلی از هیدروژن است.
۵. لباس خاص مشعل‌داران المپیک
بطری‌های پلاستیکی فقط برای دور ریختن نیستند و می‌توان از آن‌ها در طراحی محصول استفاده کرد. مشعل‌داران المپیک ۲۰۲۰ لباس‌هایی به تن کردند که از بطری‌های پلاسـتیکی بازیافتی جمع آوری شده توسط کوکاکولا تولید شده بودند. لباس مشعل‌داران المپیک مختص و محدود به جنسیت نبوده و انجمن المپیک توکیو این لباس را با شعار “امید، راه ما را روشن می‌کند” طراحی کرده است.
طرح روی این لباس که در لوگوی المپیک توکیو نیز تکرار شده، الگویی شطرنجی دارد که در ژاپن به آن «Ichimatsu Moyo» می‌گویند.
۶. حرکت به سوی آینده با خودروی برقی
ابعاد زیست‌محیطی خودروهای برقی بر هیچ کـس پوشیده نیست. این وسیله‌ی نقلیه‌ی برقی و خودران (autonomous) به نوعی طراحی شده که ورزشکاران المپیک و پارالمپیک را به راحتی در دهکده‌ی المپیک جابه‌جا کند، آن هم بدون ایجاد آلودگی. شرکت خودروسازی ژاپنی تویوتا برای پاسخگویی بهتر به نیازهای ورزشکارانی که به حمل و نقل راحت و بدون سر و صدا نیاز دارند، از هیچ تلاشی دریغ نکرده است. برخی از این تلاش‌ها شامل شیوه‌ی باز شدن درها و افزودن رمپ‌های برقی بود تا مسافران – به ویژه آن‌هایی که از ویلچر استفاده می‌کنند – بتوانند به راحتی و سریع سوار این خودرو شوند.
۷. لباس‌های ورزشی همسو با محیط زیست
برند نایکی در المپیک ۲۰۲۰ توکیو، پلی استر بازیافتی به دست آمده از بطری‌های پلاستیکی، نایلون بازیافت شده و ضایعات لاستیکی و نخ کارخانه‌هایش را در تولید لباس‌های ورزشی به کار گرفت. نایکی می‌گوید که لباس‌های مورد استفاده در این المپیک «پایدارترین» و «بهترین» تولیدات این برند تا به امروز هستند.
هم‌چنین، برند نایکی مسئولیت طراحی لباس ورزشی اسکیت بورد را برای مسابقات المپیک ۲۰۲۰ به عهده گرفته است. این لباس‌های طرح‌دار و رنگارنگ که در طراحی آن‌ها از الگوهای هندسی استفاده شده بازیافتی هستند.
به گفته‌ی نایکی، همه‌ی پیراهن‌های اسکیت بورد از پلی‌استر بازیافتیِ به دست آمده از بطری‌های آب و چیزهای دورریختنی ساخته شده‌اند. دغدغه‌ی محیط زیست که این برند با تولید محصولات بازیافتی از خود نشان داده، یکی از بهترین نمونه‌های مسئولیت اجتماعی سازمان (CSR) تا به حال بوده است.
۸. سازه‌ای از جنس طبیعت
این سازه‌ی موقت توسط استودیوی Nikken Sekkei با استفاده از ۴۰.۰۰۰ قطعه چوب درختان سرو ژاپنی و کاج ساخته شده است. سازندگان این ساختمان، قطعات چوب را از دولت‌های محلی در سراسر کشور قرض گرفته‌اند؛ یعنی پس از پایان المپیک آن‌ها را به نهادهای مربوطه پس می‌دهند. از این فضای چوبی به عنوان محل اجتماع و غذاخوری ورزشکاران، مقامات و مهمانان در دهکده‌ی المپیک استفاده می‌شود.
اگر بخواهیم ضرب‌المثل معروف “ز تعارف کم کن و بر مبلغ افزا” را به المپیک توکیو نسبت دهیم باید بگوییم:
“ز کربن کم کن و بر سبزی افزا!”
شرکت‌های بستهبندی می‌توانند از المپیک توکیو راهکارهای فوق‌العاده‌ای بیاموزند. استفاده از مواد بازیافتی در طراحی بستهبندی هم به نفع محیط زیست است و هم می‌تواند تصویر بهتری از برند در ذهن مشتری ایجاد کند. چرا که نشان می‌دهد ما به عنوان یک شرکت برای طبیعت ارزرش قائلیم.
مـنـبـع: dezeen.com
دیدگاهتان را بنویسید