چاپ افست؛ بهترین تکنیک برای چاپ جعبه مقوایی
در میان انواع تکنیک چاپ، دو روش چاپ افست و چاپ فلکسو، متداول‌ترین تکنیک های چاپ روی جعبه هستند. عامل اصلی و تعیین کننده در انتخاب هر یک از ان دو روش، ضخامت مقوایی است که برای تولید جعبه از آن استفاده می‌شود. دستگاه چاپ افست بطور معمول قابلیت چاپ روی مقوا تا ضخامت ۴۰۰ گرم را دارد. تنها چند دستگاه خاص و محدود چاپ افست هستند که حداکثر پذیرش ضخامت مقوا در آنها ۶۰۰ گرم است. اما دستگاه چاپ فلکسو محدودیتی در این زمینه ندارد و می‌تواند روی ضخیم‌ترین مقواهای موجود در بازار چاپ کند. حال ببینیم هر یک از این دستگاه‌ها چگونه کار می‌کنند و هر یک از این تکنیک های چاپ چه ویژگی‌ها و محدودیت‌هایی دارند.
با مطالعه این مقاله تا حدودی به یک دانش کلی درباره چاپ افست دست پیدا می‌کنید. اما چاپ افست و عوامل مؤثر در گرفتن خروجی مناسب از این چاپ آنقدر زیاد هستند که برای تبحر در این زمینه نیاز به سال‌ها کسب تجربه و یا شرکت در دوره‌های آموزش تخصصی است.
چاپ افست
در چاپ افست از روش چاپ غیر مستقیم استفاده می‌شود. یعنی یک واسطه بین طرح و کاغذ وجود دارد که طرح ابتدا بر آن نقش می‌بندد و سپس به کاغذ یا مقوا منتقل می‌شود. اما طرح چگونه در دستگاه قرار می‌گیرد؟
پلیت یا زینک
پلیت یا زینک یک ورقه نازک آلومینیومی است که به مواد حساس به نور آغشته شده است. فایل به وسیله دستگاه پلیت ستر plate seter به پلیت منقل می‌شود و به وسیله تابش نور روی آن تثبیت می‌گردد. سپس پلیت روی یک استوانه فلزی در دستگاه چاپ افست نصب می‌گردد.
هر طرح گرافیکی ممکن است حاوی ده‌ها یا صدها طیف رنگ باشد. چگونه این رنگ‌ها از هم تفکیک می‌شوند؟ آیا برای هر رنگ یک پلیت یا زینک جداگانه تولید می‌شود؟ پاسخ منفی است.
تفکیک رنگ در تکنیک چاپ افست
در تکنیک چاپ افست رنگ‌ها به ۴ رنگ سایان (Cyan)، مجنتا (Magenta) ، یلو (Yellow) و سیاه یا کلید (Black Or Key) – که به اختصار به آنها CMYK گفته می‌شود – تفکیک می‌شوند. بنابراین شما برای چاپ طرحی که متشکل از صدها طیف رنگ است تنها به ۴ ورق پلیت نیاز دارید.
در هر پلیت طیف‌های رنگ تبدیل به نقاط بسیار ریزی به نام ترام می‌شوند. برای مثال در پلیت رنگ سایان تمام طیف‌های رنگ سایان موجود در طرح با کاهش یا افزایش فاصله بین نقاط ترام مشخص می‌شوند. وقتی رنگ‌های ۴ طیف روی کاغذ یا مقوا چاپ می‌شوند شما دقیقن با همان طرحی مواجه خواهید شد که در فایل شما وجود داشته است. البته استفاده از واژه ((دقیقن)) کمی اغراق آمیز است.
تفاوت رنگ ها در مانیتور با رنگ ها در چاپ
در زمان طراحی باید توجه داشته باشید که رنگی که در مانیتور می‌بینید با رنگی که پس از چاپ خواهید دید متفاوت است. زیرا رنگی که در مانیتور می‌بینید خود نور است. اما وقتی رنگ روی کاغذ یا مقوا چاپ می‌شود و به آن نگاه می‌کنید انعکاس نور است نه خود نور. اگر در زمان طراحی به این موضوع توجه نکنید با تفاوت فاحش بین رنگ های طرح در مانیتور با رنگ های پس از چاپ مواجه خواهید شد. مانیتورها و برنامه‌های گرافیکی هر کدام راهکارهایی برای به حداقل رساندن این اختلاف دارند.
دستگاه چاپ افست
دستگاه های چاپ افست به طور معمول در انواع تک رنگ، دو رنگ و چهار رنگ موجود هستند. البته ممکن است به ندرت به نمونه‌های پنج رنگ، شش رنگ یا هشت رنگ آنها نیز بر بخورید. درباره آنها نیز توضیح خواهیم داد.
همانطور که گفتیم برای چاپ هر یک از چهار رنگ CMYK باید یک زینک یا پلیت روی دستگاه چاپ افست نصب شود. وقتی می‌گوییم دستگاه چاپ تک رنگ، یعنی این دستگاه قابلیت نصب یک زینک را دارد و برای چاپ یک فایل رنگی باید پس از چاپ هر رنگ، زینک باز شود و زینک بعدی بسته شود. به همین ترتیب دستگاه دو رنگ می‌تواند دو رنگ را همزمان چاپ کند و دستگاه چهار رنگ، چهار رنگ CMYK را همزمان چاپ می‌کند.
چاپ طرح‌های تکرنگ یا دو رنگ
در مواردی پیش می‌آید که طراحی گرافیک جعبه شامل یک یا دو رنگ بیشتر نیست. دستگاه چاپ تکرنگ یا دو رنگ در چنین مواردی کاربرد دارند. زیرا فرایند چاپ جعبه با صرف انرژی کمتر و استهلاک کمتری نسبت به یک دستگاه چهار رنگ انجام می‌شود.
چاپ بیش از چها رنگ
گاهی لازم است از رنگ های خاص مانند نقره‌ای یا طلایی روی جعبه استفاده شوند یا رنگ خاصی به صورت مجزا روی جعبه چاپ شود یا یک لایه محافظ بی‌رنگ روی طرح چاپ شود تا از رنگ جعبه در مراحل بعدی تولید محافظت نماید. در چنین حالتی استفاده از دستگاه هایی که امکان چاپ همزمان بیش از چهار رنگ را دارند، می‌تواند زمان تولید جعبه را تا حدود زیادی کاهش دهد.
انتقال طرح و رنگ از زینک به مقوا
در دستگاه چاپ افست، درکنار هر پلیت یک مخزن رنگ قرار دارد. زمانی که دستگاه چاپ در حال کارکردن است رنگ درون ترام های ریز تصویر که روی زینک قرار دارند می‌نشیند. استوانه‌ای که زینک روی آن نصب شده است با هر چرخش، طرح و رنگ را به استوانه‌ای که یک ورق باستیک روی آن نصب شده است منتقل می‌کند. آن استوانه نیز طرح و رنگ را به مقوایی که از زیرش عبور داده می‌شود منتقل می‌کند. با هر بار تکرار این فرایند یکی از ۴ رنگ روی مقوا چاپ می‌شود و مقوا به سمت زینک بعدی هدایت می‌شود تا همین فذایند با یک رنگ دیگر تکرار شود و الی آخر.
ابعاد چاپ در چاپ افست
دستگاه های چاپ افست ابعاد مشخصی از مقوا را می‌پذیرند. البته این بدان معنا نیست که شما در طراحی جعبه محدودیت داشته باشید. فقط کافی است که از این ابعاد آگاه باشید تا بدانید فایل چاپ جعبه باید در چه ابعادی آماده شود. گاهی سایز جعبه خیلی کوچک‌تر از ابعاد دستگاه است. در این صورت می‌توانید چند جعبه را در یک زینک کنار هم قرار دهید. الیته این موضوع، قواعد خاصی دارد که طراح باید درباره آن آموزش دیده باشد. یا اینکه پس از طراحی جعبه، از کسی که متخصص این کار است مشاوره بگیرد. در جدول زیر می‌توانید با ابعاد و انواع استاندارد دستگاه چاپ افست آشنا شوید.
بهترین مقوا برای چاپ افست
مقوای ایندربرد
بهترین نتیجه را از چاپ افست می‌توانید با مقوای ایندربرد بدست آورید. مقوای ایندربرد، یک مقوای سفید است که بافت مناسبی برای پذیرش رنگ دارد و طرح‌ها جلوه خوبی روی آن پیدا می‌کنند. همچنین جنس آن به گونه‌ای است که بر اثر ایجاد خط تا، بافتش نمی‌شکند. این دو ویژگی موجب شده مقوا ایندربرد کاربرد زیادی در تولید جعبه داشته باشد.
مقوای کرافت
متوجه شدیم چهار رنگ سایان (Cyan)، مجنتا (Magenta) ، یلو (Yellow) و سیاه یا کلید (Black Or Key) در چاپ افست منشا تمام رنگ ها هستند. اما جای رنگ سفید در میان این رنگ ها خالی است. در چاپ افست چگونه می‌توان بدون رنگ سفید به طیف خاکستری ها یا رنگ های روشن دست یافت؟ این سوال پاسخ جالبی دارد:
رنگ سفید در چاپ افست از سفیدی کاغذ یا مقوا تامین می‌شود. یعنی اگر قرار است در طرح خود رنگ خاکستری داشته باشیم. ترام های مشکی از هم فاصله می‌گیرند تا از میان‌شان سفیدی مقوا نمایان شود. این فواصل آنقدر ریز هستند که با چشم غیرمسلح قابل تشخیص نیستند. چشم فواصل بین نقاط سیاه و سفید را به شکل خاکستری می‌بیند.
حال براحتی می‌توانید تصور کنید در صورت استفاده از مقوای کرافت – که زمینه قهوه‌ای دارد – بجای مقوای سفید، چه اتفاقی برای طرح شما می‌افتد. رنگ‌های افست زمانی که روی مقوای کرافت چاپ می‌شوند. به جای رنگ سفید با رنگ قهوه‌ای کرافت ترکیب می‌شوند و از درخشش آنها تا حد زیادی کاسته می‌شود. بنابراین بهتر است از ابتدا طرح گرافیکی را به گونه‌ای طراحی کنید که از این موقعیت به نفع طرح استفاده شود. یا اینکه پیش از چاپ افست، یک لایه رنگ سفید سیلک در قسمت‌هایی که قرار است با رنگ افست پوشیده شوند چاپ کنید. رنگ سفید سیلک نقش سطح سفید مقوا را برای رنگ افست بازی می‌کند. و رنگ ها همان درخششی که روی سطح مقوای سفید دارند را روی سطح سفید سیلک به دست می‌آورند.
برای طراحی بسته بندی جعبه کرافت بهتر است به جای عکس از فرم بهره ببرید. برای رنگ فرم‌ها نیز بهتر است از رنگ‌های تمپلات استفاده کنید.
دیدگاهتان را بنویسید